Fark etmemiz gereken birçok döngü vardır. Bu döngüler bizlerin çocukluk deneyimlerinden bugüne yetişkin olarak taşıdığımız; fark edemediğmiz ve değişim için çabalamadıkça güçlenen; bizleri duygu-düşünce-davranış boyutlarında olumsuz etkileyebilen kalıplardır. Anne-baba ilişkilerimiz ve çevremizdeki bireylerle etkileşimlerimiz sayesinde kendimiz ile ilgili bir algı geliştiririz. Bu algı kimliğimizin bu tanımlardan ibaret olduğunu ve ne yaşarsak yaşayalım ‘’o’’ etiketlediğimiz kendilik algımızın kimliğimiz olduğunu, bunun değişmeyeceğini düşünürüz.
Örneğin; çocukken anne ve babasından yeterince temas alamayan (sarılma,öpülme vb.), yetişkin olduğunda teması sevginin bir parçası olarak algılamayabilir ve ilişkilerinde insanlardan uzak durabilir. Zaman zaman onlar temas etmek istediğinde reddedebilir. Çünkü kimliğini ‘’soğuk ve ilgisiz biri’’ olarak algılar ve sevmek için anne-babasının gösterdiği o davranışları göstermeyi sürdürür. Öğrendiği sevgi gösterme ve ilişki yaşama biçimi bu olmuştur. Burada önemli bir odak noktası ‘’şu an bu temas, sevgi gösterme davranışları saçma/rahatsız edici gelse de henüz bir çocukken temas edememe ve beklediği ilgiyi görememe nasıl geliyordu? O çocuğun beklentileri neydi?’’ Bunu fark eden birey, kendi davranışlarını ve düşüncelerini de fark eder. Geçmişten bugüne deneyimlerle oluşturduğu kendilik algısına yeni bir içgörü kazanır ve gerçekten ihtiyaç duyduğu değişimi keşfeder, bununla ilgili yol alır.
İşte bu ve benzeri birçok döngü, kalıp ve yargı bizimle birlikte büyür. Gelin birlikte, her birey için kesin olmamakla birlikte sıklıkla karşılaşılabilen bazı genel döngülere göz atalım.
DÖNGÜLER
Sürekli eleştirildiğinizde “yetersizlik” inancı gelişir.
Yetersizlik inancına karşı mükemmelliyetçilik gelişir.
İstenmeyenlere ‘’hayır’’ diyemedikçe tahammülsüzlük artar.
Yüksek ve gerçekçi olmayan beklentiler sonuçta yaşanabilecek hayal kırıklığının şiddetini arttırır.
Kaygıyı susturmak için aşırı tedbir/kontrolcülük gelişir.
Hayal kırıklığını, duyguları ifade edememek öfkeyi arttırır.
Kendi değerinizi dış etkenlere bağlamak, kendinizle barışmanızı/sevmenizi zorlaştırır.
İhtiyaç duyduğunuzda destek göremediyseniz, ‘’ben kendime yeterim/kimseye ihtiyacım yok düşüncesi’’ (hiper-bireysellik) oluşur.
Konfor alanından çıkamadığınızda gelişemezsiniz çünkü gelişimin koşulu yenilikler ve zorluklardır.
Tutarsız ebeveyn tutumlarına maruz kalmak kaygılı/kaçıngan bağlanma geliştirmenize sebep olur ve yetişkin olarak partnerinizi bir iter bir çekersiniz.
Sonuç odaklı olduğunuzda aldığınız sonucunun sizin kimliğiniz olduğunu düşünürsünüz. (Başarılı/Başarısız, Değerli/Değersiz, Beceriksiz vb. gibi)
