Ayçiçek yağı, Helianthus annuus bitkisinin tohumlarının preslenmesiyle elde edilir.
Kalp sağlığına fayda sağlayabilecek doymamış yağlar içerdiğinden genellikle sağlıklı bir yağ olarak kabul edilir.
Bununla birlikte, ayçiçek yağının potansiyel faydaları, türüne ve besin bileşimine bağlıdır. Dahası, çok fazla ayçiçek yağı kullanmak sağlığınıza zarar verebilir.
Ayçiçek yağı %100 yağdır ve hücreleri yaşa bağlı hasarlardan koruyan yağda çözünen bir besin olan E vitamini içerir.
Ayçiçek yağı protein, karbonhidrat, kolesterol veya sodyum içermez.
Sağlığa Faydası
Ayçiçek yağı omega 9 olarak adlandırılan oleik asit miktarınca zengindir.
Bazı araştırmalar, oleik asit gibi tekli doymamış yağ asitleri açısından zengin bir diyetin yüksek kolesterol seviyelerini ve dolayısıyla kalp hastalığı riskinizi düşürmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir. Yani bu özellikte ayçiçek yağının doymuş yağlar yerine kullanıldığında kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olabilecek bir gıda olarak etiketlenmesini sağlar.
Olası Sağlığa Zararları
Yüksek oleik olmayan ayçiçek yağı çeşitleri daha fazla omega-6 olarak da bilinen linoleik asit içerir.
Omega-6, beslenmeden alınması gereken esansiyel bir yağ asidi olsa da, çok fazla tüketmenin vücutta iltihaplanmaya ve ilgili sağlık sorunlarına yol açabilir.
Bunun nedeni, linoleik asidin inflamatuar bileşikler üretebilen araşidonik aside dönüştürülmesidir.
Bitkisel yağlardan linoleik asidin aşırı tüketimi, anti-inflamatuar omega-3 yağ asitlerinin alımının azalmasıyla birleştiğinde olumsuz sağlık etkilerine yol açabilir.
Ayçiçek yağının bir diğer olumsuz yönü, derin kızartma uygulamalarında olduğu gibi tekrar tekrar 180°C’ye ısıtıldığında potansiyel olarak toksik bileşikler salmasıdır.
Ayçiçek yağı, tütmeye ve bozulmaya başladığı sıcaklık olan yüksek bir duman noktasına sahip olduğu için genellikle yüksek ısıda pişirmede kullanılır. Bununla birlikte, araştırmalar, yüksek bir duman noktasının, bir yağın ısı altındaki kararlılığına karşılık gelmediğini göstermektedir.
Ayçiçek yağı ısıya ne kadar uzun süre maruz kalırsa, o kadar fazla aldehit yayar. Aldehitler, DNA’ya ve hücrelere zarar verebilen ve dolayısıyla kalp hastalığı ve Alzheimer gibi durumlara katkıda bulunabilen toksik bileşiklerdir. Bu nedenle, tavada kavurma gibi nazik, düşük ısıda pişirme yöntemleri ayçiçek yağı için daha güvenli kullanımı sağlar.
Sonuç olarak yemeklerimizde ayçiçek yağını miktarında abartıya kaçmadan kullanabiliriz. Genellikle kızartma yapılırken kullanılan bir yağ olsa da fazla ısıya maruz kalınca sağlığa oldukça zararlı etki gösterir. Bu yüzden olabildiğince kızartma yöntemi uygulanmamalıdır.
