Takviye Edici Gıdalar
Pandeminin de etkisiyle son zamanlarda gıda takviyelerinin kullanımı oldukça arttı. Özellikle bağışıklık güçlendirmek ve daha enerjik hissetmek düşüncesiyle bazı vitamin ve mineral takviyeleri kullanımı oldukça yaygınlaşmıştır.
Takviye Gıda Nedir?
Gıda takviyeleri, normal beslenmeyi takviye etmek amacıyla, vitamin, mineral, protein, karbonhidrat, lif, yağ asidi, amino asit gibi besin öğelerinin veya bunların dışında besleyici veya fizyolojik etkileri bulunan bitkisel ve hayvansal kaynaklı maddeler, biyoaktif maddelerin konsantre veya ekstraktlarının tek başına veya karışımlarının, kapsül, tablet, pastil veya diğer benzeri sıvı veya toz formlarda hazırlanarak günlük alım dozu belirlenmiş ürünlerdir.
Bu takviye edici gıdaların herhangi bir hastalığı tedavi etmek, önlemek gibi bir amacı yoktur. Genel olarak, takviye edici gıdalar; adından da anlaşılacağı üzere, doğal beslenmenin yerine geçmemekte ancak onun eksiklerini tamamlayıcı bir mahiyet taşımaktadır.
Çoğunlukla, insanlar takviyeyi yalnız bir vitamin veya mineral veya bir multivitamin (yani, 10 veya daha fazla vitamin, mineral veya her ikisini içeren bir ürün) olarak kullanırlar.
Takviyeler popüler olsa da, önemli sağlık yararları sunduklarına dair sınırlı kanıt vardır. Hatta, Journal of the American College of Cardiology tarafından 28 Mayıs 2018 tarihinde yayınlanan bir araştırma, en yaygın kullanılan dört takviyenin – multivitaminler, D vitamini, kalsiyum ve C vitamini – kardiyovasküler hastalıklara karşı koruma sağlamadığını ortaya koydu.
Olası Sağlık Riskleri
Çoğu takviyenin alınması güvenlidir, ancak istisnalar da vardır. Örneğin:
Yüksek doz beta karoten, sigara içenlerde daha büyük akciğer kanseri riski ile ilişkilendirilmiştir.
Ekstra kalsiyum ve D vitamini böbrek taşı riskini artırabilir.
Yüksek dozda E vitamini, beyindeki kanamanın neden olduğu felce neden olabilir.
K vitamini, kan sulandırıcıların pıhtılaşma önleyici etkilerine müdahale edebilir.
Bir yıl veya daha uzun süre yüksek miktarda B6 vitamini almak, vücut hareketlerini bozabilecek sinir hasarı ile ilişkilendirilmiştir (semptomlar genellikle takviyeler kesildikten sonra kaybolur).
Kullanımı Gerekli Midir?
Vücudun ihtiyaçlarını besinlerden karşılamak en doğrusudur. Dengeli bir diyet – meyve, sebze ve tam tahıllardan zengin- bize vitamin, mineral ve diğer besin ögelerinin karışımını sağlar ve vücudun ihtiyacını giderir, aslında bu kadar basit. Günde 5 porsiyon meyve ve sebze tüketiminizi ihmal etmeyin. Tercihimiz her zaman besinden olmalıdır.
Tabi ki bazı sağlık durumlarında doktor kontrolünde takviyeler kullanılması gerekmektedir (hamileler ve emziren anneler, bağırsaklarında emilim bozukluğu yaşayanlar gibi). Ama mutlaka bir uzmana danışılmalıdır. Sağlıkla kalın.