BİLİMSEL ARAŞTIRMALARDAUYGULANAN YÖNTEM

Ülkemizde önemi henüz anlaşılamayan bilimsel araştırmanın özellikle toplumbilim dalında nasıl yapıldığını özelliklerini de belirtmek kaydıyla ayrıntıya girmeden açıklarsak;
Öncelikle bilimsel araştırmayı, yöntem uyarınca uygun teknikler kullanılarak bi-limsel bilginin gerektirdiği özellikleri taşıyan bilgi üretilmesi şeklinde tanımlarız.
Yapılacak herhangi bir araştırma tasarımında öncelikle o araştırmanın sınırı çizilir.
Ve sınırı çizilen bu bilgilerin hangi gözlem biriminden elde edileceği hesaplanır.
Yapılacak bu işlemler o araştırmanın sorunu ve evrenini kapsar.
Araştırmanın tipine gelince burada araştırmanın amacı, değişken türü ve varsayımın niteliği ele alınıp, incelendikten sonra görüşme tekniğine geçilir.
Burada hangi tür bilgilerin kimlerden elde edileceğine bakılarak uygulanacak gözlem tekniği seçilir.
Seçilen bu teknik;
-Anket
-Görüşme tekniği
-Özel görüşme tekniği
olarak 3’e ayrılır.
Bu aşamadan sonra örnekleme tekniğinin belirlenmesine gelinir.
Bu teknikte genellikle olasılık örnekleme kullanılır.
Son aşamada elde edilecek bilgilere göre çıkarım yapılır.
Bilindiği üzere tasarlanan bilimsel araştırmanın ağrılık merkezini varsayım oluşturur.
Varsayımda; mantıksal ve usa uygun, kavramca açık seçik, olgusal ya da görgül içerikli vd. gibi bazı özelliklerin bulunması gerekir.
Bilimsel araştırmada izlenecek yolları özetledikten sonra konuya ait bir örnek verirsek;
Diyelim ki; cep telefonu ve bilgisayar gibi iletişim araçlarına ilişkin TV reklamlarının bu araçlara olan talebi etkileyici rol oynadığını varsayalım.
Bu varsayım araştırmanın sorunudur. Evreni ise orta gelir gruplarının yaşadığı bir kesimde hanelerin aile reisleri ile yapılacak bir araştırmadır.
Tipine gelince varsayımda öngörülen durumun bulunup, bulunmadığını araştırılması için amacın türü varsayımda sınayıcı olarak belirlenmiştir.
Değişkenin türü denetimli kesit tipi olup, varsayımın niteliği ise temsilci evrendir.
Gözlem tekniğine gelince, bu konuda derinlemesine bilgi edinileceğinden yüz yüze ilişki gerektiren bir görüşme tekniği seçilecektir.
Örnekleme tekniğinde ise olasılık örnekleme uygulanma kaydıyla belli ilkelere göre evrende 1000 aile seçilecektir.
Bu koşullara göre yapılan bir araştırmada gerçekten TV reklamlarının cep telefonları ve bilgisayarlar gibi iletişim araçlarına olan talebi arttırdığı saptanmıştır.
Ülkemizde yapılan araştırmalara gelince bunlar genellikle bilimsel olmayan durum saptayıcı araştırmalardır.
Örneğin; A Partisi, herhangi bir araştırma şirketine yapılacak genel seçimde en çok hangi partiye oy verileceğini araştırmak üzere sipariş veriyor. Bunun üzerine şirket konuyu araştırıyor ve en çok oy alacak partinin siparişi veren A Partisine ait olduğunu saptıyor.
Ancak üzerinde durulması gereken konu o şirketin yaptığı araştırmada, hangi evrende, hangi sorular, hangi gözlem tekniği ile kaç kişiye sorulmuş bu belli değil.
Her ne kadar bu araştırma bilimsel nitelikte olmasa bile kamuoyunun bu konularda bilinçlenmesini engelleyebilir.
Kamuoyunun bilimsel araştırmalarda bilinçlenmesi isteniyorsa, araştırma yapılacak konularda bir varsayım saptayarak belli kurallara göre sınanması gerekir.
Unutmayalım, yapılacak her bilimsel araştırma toplumun geleceğine ışık tutar.