KAMU YÖNETİMİN DE YAĞMA SİSTEMİ
Paylaş
Yağma sistemi dendiği zaman kıyı yağması, orman yağması, imar yağması, arazi yağması gibi taşınmaz malların yağması aklımıza gelir.
Birde “yağma Hasan’ın böreği” denen bir deyim var ki oda hakkı olmayan kişilerin örneğin; bir iş yerinde belirli yerlere getirilmesi anlamına da gelir.
İşte, konumuzu ilgilendiren yağma sistemini bu açıdan incelersek ;
Öyle yeteneksiz kişiler var ki bu göreve nasıl getirilmiş, insan anlamakta zorluk çekiyor?
Kamu sektöründe yağma sistemi nasıl ortaya çıktı?
Bu konuyu tarihsel süreç içerisinde incelersek , bu sistem ilk olarak ABD’ de uygulanmaya başlandı.
“Ganimetler muzaffer olanlara “ dır. Şeklinde hazırlanan bu slogan bütün 19. yüzyıl boyunca Amerikan siyaset hayatının özeti olmuştur.
1828 yılında başkanlık seçimini kazanan General Jackson tarafından ortaya atılan bu slogan doğrultusunda hazırlanan bildiride “ Dostlarını ödüllendireceğini , düşmanlarını cezalandıracağını” açıklamışlardı.
Bu görüş doğrultusunda seçimi kazanan Jackson başkan seçildikten sonra yönetim de iyi bir yer kapmak isteyen partizanlar akın, akın Washington’a geldiler ve yeteneklerine ve eğitim durumlarına bakılmadan işe alındılar.
Bu durum, görevde bulunan bir çok memurun da görevden alınmasına neden olmuştu.
İşte Birleşik Amerika da Andrew Jackson’ın iktidara gelmesiyle “ganimet sistemi” ortaya çıkmıştır.
Ancak bu sistemde görülen bu büyük aksaklıklar nedeniyle 1883 yılında George H. Pendleton tarafından önerilen Pendlaton kanunu diye adlandırılan kamu görevlileri kanunu kabul edilmiş ve ganimet sistemi yerine” liyakat sistemi” getirilmiştir.
Ülkemize gelince ;
Ülkemizdeki özellikle çok partili yaşama geçildiği günden başlayarak günümüze kadar ki durumu incelersek;
Acaba bizde de bu yağma sistemi uygulandı mı?Sorusu akla geliyor.Evet uygulandı diyebiliriz.
Özellikle Demokrat Parti döneminden başlamak kaydıyla 1950 – 1960 yıllar arasında kamu personelinin belli bir yere gelmesinde ancak iktidar partisinin görüşlerinin benimsenmesi her zaman ön planda tutulmuştur.
Benimsemeyenler ise “lüzumuna binaen” ya başka yerlere atanmışlar ya da emekli edilmişlerdi.
Bu durum , Demokrat Partiden sonra tek başına iktidara gelen gerek Adalet Partisinde gerek Anavatan Partisinde gerekse Adalet ve Kalkınma Partisinde artarak devam ettiği;
Böyle devam etmesinin nedenlerinin başında kamu yönetiminde etkin ve çağdaş bir personel politikasının olmamasından ileri geldiğini söyleyebiliriz.
Esasında sağlam bir kamu yönetimi konusunda uzmanlaşmış kişilerin iş başına gelmesiyle mümkün olur.
Unutmayalım kamu yönertiminin yeniden yapılandırılması ciddi bir konudur. Üzerinde bilimsel araştırmalar yapılarak netice alınır.
Bu arada ABD başkanı Andrew Jackson’un bir asır önceki “ Ganimetler muzaffer olanlaradır” şeklinde ortaya attığı slogan günümüzde halen geçerlimidir?
Tartışılması gerekir görüşündeyiz.
Kaynakça: Prof.Dr. Nuri Tortop Kamu Personel Yönetimi
“S. Yayınları 1985 Ankara”
