KARİZMATİK EGEMENLİK

Alman ekonomist ve sosyolog Max Weber yönetenlerin yönetilenler üzerindeki egemenliklerini 1- Karizmatik Egemenlik 2- Geleneksel Egemenlik 3- Yasal Egemenlik olmak üzere üç bölümde incelemiş ve bu egemenliklerden yasal egemenliği en uygun bir yönetim biçimi olarak değerlendirmişti.
Bu konu hakkındaki ayrıntılı bilgiyi 20 Eylül 2011 tarihinde Mahmutlar Post Gazetesinde “Karizmatik Liderin Özellikleri” adı altında yayımlanan bir makalemde açıklamıştım.
Ancak gündemin sürekli olarak değiştiği günümüzde yaşanan siyasi, ekonomik ve toplumsal olaylara baktığımız zaman insan ister istemez özellikle karizmatik egemenlik konusu üzerinde bir kez daha durmak ihtiyacını duyuyor.
Çünkü demokrasi kültürünün henüz yerleşmediği toplumlarda özellikle tek başına iktidara gelen siyasal partinin toplum üzerinde karizmatik bir egemenlik kurduğu görülmektedir.
Bu egemenlikte daha önce açıkladığım gibi yönetilenler “karizmatik liderin” otoritesini tanrı vergisi doğaüstü niteliklere sahip olduğuna ” inandıkları” için kabul etmişlerdir.
Böyle bir liderin yönetiminde, lider her şeyin mutlak egemenidir ve her türlü etkinlik liderin kişisel isteklerine bağlıdır.
Bu yönetimde, yönetilenler “karizmatik liderin” buyruğu altındadır.
Dolayısıyla bu tür yönetim, kişisel ve keyfi yönetimdir.
Demokrasi kültürünün henüz oluşmadığı böyle bir yönetimdeki toplum üzerinde tümevarım yöntemi ile bilimsel bir araştırma yapıldığını varsayalım;
O toplum çıkarcı gruplar sayesinde dinci ve bağnaz oluyorsa… yine o toplumun bireyleri başarıya ulaşmanın ilk koşulunun sürekli para kazanmak olduğunu benimsiyorlarsa… uygulanan ekonomik politika gereği sıcak paraya dayalı bir tüketim ekonomisi o toplumda uygulanıyorsa… kamu yararına alınacak radikal önlemler yerine günlük ve kısır politik görüşler sürekli gündemde tutuluyorsa… toplumu oyalamak için özellikle görsel medya kanalı ile ipe sapa gelmez TV programları ( Eğlence, izdivaç, yarışma ve diziler) o toplumda büyük bir zevkle (!) izleniyorsa… ödediği vergi ile yaşadığı hayat arasında uçurum olan vergi mükellefleri bulunuyorsa… bütçe açıklarının kapatılması için sürekli dolaylı vergiler arttırılıyorsa… gelir dağılımında yaşanan adaletsizlik gün geçtikçe daha da artıyorsa… elde edilen bu bulgular o toplumda bugün olmasa bile ileride büyük çöküntüler meydana getirir.
Unutmayalım; akıl ve bilimi baz alarak eğitilen bir toplumun bilinç düzeyi arttıkça karizmatik egemenlikle birlikte karizmatik lidere de ihtiyaç kalmaz ve çıkabilecek bu gibi sorunlarda akılcılık yoluyla çözüme kavuşturulur.