KAHT-I RİCAL-Ender Karaca

Bir ülkenin kalkınması o ülkenin bilimsel araştırmalara verdikleri önemle ölçülür.
İşte bu bilimsel araştırmalar içinde yer alan bilimsel yönetimin bir özelliği de o ülkenin yetişmiş insan gücüyle birlikte bilimsel yöntemlerle eğitilen yöneticilerini kapsar.
Bu özelliğe önem veren toplumlarda bilimsel yöntemlerle eğitilen yöneticiler o toplumun tüm yönleri ile kalkınmasını sağlar.
Esasında bir ülkenin kalkınması o ülkenin iyi eğitilerek yetiştirilmiş yöneticilerine bağlıdır.
Eğer iyi eğitilerek yetiştirilmiş yöneticiler o toplumda yok denecek kadar azsa, yukarda yazılan başlık olan “Kaht-ı rical” denen deyim ortaya çıkar.
Arapça kökenli olan bu deyimi günümüz koşullarına göre açıklarsak; devleti yöneten nitelikli kişilerin azlığı olarak tanımlarız.
Başka bir deyişle bilimsel yöntemlerle eğitilmemiş kişilerin devleti yönetmeye çalışmasıdır.
Şimdi, bu tanımı ülkemiz açısından ele alırsak; özellikle çok partili yaşama geçtiğimiz 60 yıldan bu yana bilimsel yönetime,bizi yönetenler gerekli önemi vermedikleri için zamanında söylenen bu deyim günümüz koşullarına da uygun düşüyor diyebiliriz.
Her ne kadar 1982 Anayasa’sının 128. maddesinde yer alan hükme göre üst kademelerdeki yöneticilerin yetiştirilmesi yasa ile düzenlenir hükmü yer almışsa da 1985 yılında çıkarılan bu yasa Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmesine ve aradan 25 yıl geçmesine karşın yeni bir yasa hazırlanıp parlamentoya sunulmamıştır.
Bu durumun bizi yöneten kişilerin bilimsel yönetime ne kadar önem (!) verdiklerinin bir göstergesidir.
Bizim gibi demokrasi bilincinin henüz oluşmadığı toplumlarda bizi yönetmeye soyunanlar genelde bilimsel yönetimin ne ifade ettiğini bilmeden bizi yönetmeye kalkarlar.
Bu durumda iş başına gelen yöneticilerde aranan en büyük özellik o kişilerin siyasi görüşlerinin ne olduğu,
Başka bir deyişle kamu personel sisteminde yöneticilik sınıfı bulunmadığı için bu göreve getirilecek kişilerde liyakat ve kariyer yerine siyasi tercihlerin her zaman ön planda tutulduğu görülmektedir.
Bu durum yönetimin verimliliğini olumsuz yönde etkilemektedir.
Bazen bizi yöneten siyasetçiler de kendi aralarında ve yönetim konusunda ilginç konuşmalar yaptıkları görülmektedir.
Herhangi bir siyasetçi yeri geldiği zaman ;
“Bunlar iki kazı bile güdemezler.”
Ya da;
“Bunlara üç keçi versen ikisini kaybederler.”
Şeklinde konuşmalar yapmalarına karşın yönetimin çağdaşlaşması konusunda radikal bir çözüm üretemezler.
Bilindiği üzere sosyal yaşamda karşılaşılan olaylardan biri de, belki de en zor olanı insanları yönetmektir.
Onun için özellikle devlet yönetimine talip olacak kişilerin mutlaka bilimsel yönetim konusunda  -özellikle siyasetçilerin- eğitilmesi gerekir kanısındayız.
Yoksa “Kaht-ı rical” deyimi ile her zaman karşılaşılır.