MANTIK GEREKSİNİMİ

Aksiyomatik bilimlerin birinci türü olan matematik biliminin kavram ve niteliklerini geçen haftaki makalemde açıklamıştım.
Bu kez bu bilim dalının ikinci türü olan mantığı ele alırsak;
Mantık, en genel tanımı ile önceden belgelenmiş önermelere dayanarak dolaylı bir şekilde önermeyi belgeleme yoludur.
Başka bir ifade ile mantığı belli öncüllerden kalkarak yapılması istenen çıkarımların geçerlik ve doğruluk şartlarını gösteren bir bilim dalıdır.
Ancak mantıkta bir çıkarımın geçerli olması doğru öncüllerden yanlış hiçbir sonuca varamayacak bir çıkarım kalıbına dayanması gerekir.
Örnek;
“Bir maden tozu yeşil alev verirse bakırdır.
Maden tozu yeşil alev veriyor.
O halde bakırdır”
Açıklanan bu mantıksal işlem öncül niteliğindeki ilk iki önermeden geçerli olarak çıkarılacak sonucu gösterir.
Buna göre, bakır tozunun yeşil bir alev verdiği bilinmiyorsa ve henüz ne olduğu bilinmeyen bir maden tozu aleve tutulduğunda onu yeşillendiriyorsa, varılacak sonuç madenin bakır olduğudur.
Mantıksal çıkarımları kıyasla da bilmek olanaklıdır.
Örneğin;
“Bütün insanlar ölümlüdür.
A’da insandır
A’da ölümlüdür”
Görüldüğü gibi, bu çıkarım matematikte olduğu gibi, yenilik yaratıcı değil, tersine ilk önermede üstü kapalı olarak önceden dile getirilmiş olan bir bilgiyi tekrarlayıcı olan bir işlemdir.
Genel bir değerlendirme yapılırsa; Aksiyomatik bilimler, gerçekte çıkarımlar yaparken yeni bilgiler üretmeyen, tersine kimi sayıltılara dayanılarak genel bilgilerden özel bilgiler türeten, bu nedenle birbirlerini mantıksal olarak içeren bilgiler sistemidir.
Başka bir deyişle; Matematik ve mantık ilkece kesin çıkarım yollarını ve bilgilerini tutarlık şartlarını gösteren bilimlerdir.
Ülkemizde yaşanan olayları medyadan takip etmekteyiz.
Geçen haftaki makalemde olduğu gibi yaşanan bu gibi toplumsal olayları bu kez mantık açısından sorguluyor muyuz?
Olaylar hakkında neden-sonuç ilişkisini kurabiliyor muyuz?
Mantığı bilen kişiler olayları sorgular eleştiri yapma yeteneklerine sahip olurlar.
Mantığın da bir bilim türü olduğunu unutmayalım.