ATATÜRK'ÜN DIŞ POLİTİKASI

Atatürk Cumhuriyetin ilanından yedi ay önce 23 Mart 1923 tarihinde Afyon’da Belediye Meclisi üyeleri ile yaptığı konuşmanın sonunda dış politika konusunda izleyecekleri yolu şöyle açıklıyordu;
“Ulusların meydana getirdiği insan toplulukları birer hükümet kurmak zorundadırlar. Ama bu zorunluluk o toplumun kendisini koruması içindir. Hükümetlerin kuruluş amacının anlamı sadece budur. Oysaki bizim eski hükümetlerimiz bunu düşünmediler, hükümetlerimizin başındakiler doğuya ve batıya hızla yöneldiler, yanlız dış siyasetler yapmak istediler. Oysaki dış siyaset bir insan topluluğunun iç kuruluşu ile sıkı sıkıya ilgilidir. Çünkü iç kuruluşa dayanmayan dış siyasetler daima mahkum kalırlar. Bir insan topluluğunun iç kuruluşu ne kadar kuvvetli ve sağlam olursa dış siyaseti de o ölçüde kuvvetli ve sağlam olur”
Atatürk Türk dış politikası hakkındaki görüşlerini açıklarken hep ulusal bağımsızlık ve tam bağımsızlık kavramları üzerinde durmuştu.
Bu konuda çeşitli tarihlerde TBMM’de yaptığı konuşmalarında şöyle diyordu;
“Dış siyasetimizde ulus yararlarının gerektirdiği esasları içine alan tamamen bağımsız ve özgür bir siyaset izlenmelidir” 1 Mart 1921
“TBMM Hükümetinin değişmez, olumlu, maddi bir siyaseti vardır. O da TBMM’nin belirli ulusal sınırı içinde hayatını ve bağımsızlığını sağlama amacını güder” 1 Aralık 1921
“Dış siyasetimizde başka bir devletin hukukuna saldırmak yoktur. Ancak hakkımızı hayatımızı, memleketimizi namusumuzu savunuyoruz ve savunacağız” 1 Aralık 1921
“Dış münasebetlerimiz hakkında fazla bir şey söylemeyi gerekli görmüyorum. Bu konudaki kesin ilkemiz dünyaca bilinmektedir. Bütün komşularımızla ve diğer devletlerle dostça geçinmeye ve karşılıklı saygı ve vefalığa dayanan siyasetimizin devam edeceğine şüphe yoktur” 13 Ağustos 1923
“Cumhuriyetin dış siyasette tuttuğu yön düpedüz ve halisane olarak barışın ve antlaşmaların korunması yönüdür. Münasebetleri genişletme karşılıklı olarak hukuka bağlı kalış ve hukuka bağlı kalışta karşılılık tutumumuzdur” 1 Mart 1924
“Dış siyasetimizde dürüstlük, memleketimizin güvenliğine ve gelişmesinin dokunulmazlığına dikkatli davranış ilkemizin klavuzudur. Esaslı ıslahat ve gelişme içinde bulunan bir memleketin hem kendisinde, hem çevresinde barışı ve huzuru cidden istemesinden daha kolay açıklanacak bir şey olamaz. Bu içten dilekten esinlenen iç siyasetimizle memletin dokunulmazlığını, güvenliğini, yurttaşların haklarını herhangi bir saldırıya karşı kendi kendini savunabilme gücü de özellikle gözde tuttuğumuz noktadır” 1 Kasım 1928
Yeni Türkiye’nin dış politikası hakkında bir genelleme yapılırsa; ulusal sınırları aşmaksızın ulusal ve tam bir bağımsızlık içinde, başka ulusların haklarına göz dikmeden karşılıklı eşitlik çerçevesinde gelişecektir; barış, ancak memleketin güvenliği ile beraber yürüdüğü takdirde gerçekleşebilir.
Yüce Atatürk’ün dış politika hakkında yaklaşık bir asır önce izleyeceği yolu dile getirdik.
Ancak son yıllarda Atatürk’ün yukarıda açıklanan görüşleri dışında bazı sapmaların olduğunu görmekteyiz.
Bunları yazılı ve görsel medyadan takip etmekteyiz.
Umut ediyoruz, bundan sonra Atatürk ilkelerinin esas alınması en büyük dileğimizdir.