Kardeş katli yazımızın ikinci bölümüne Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’un fethi sonrası devlet bütünlüğünü sistemleştirmek için çıkardığı Kanunnamesi ile başlamak istiyordum.
Ancak geçen haftaki Kardeş Katli yazımızın birinci bölümüne yorum yapan okurlarıma cevap vermek istiyorum..
Saygıdeğer arkadaşlar;
Kardeş katli, çok ciddi bir meseledir. Öncelikle bunun bilinmesini isterim.
Onun içinde kendisini tarihçi zanneden bu tür tarihi konuları yazan, her konuda fikri olan, ahkam kesen, fetva veren “Herbokolog’lara seslenmek istiyorum.
Eğer gerçekten bir kastınız yoksa, bu konuyu yazmayın. Hatta hiç tarihi konulara girmeyin.
Dini konuları, İlahiyatçılara. Ekonomiyle ilgili konuları, Ekonomistlere. Sağlıkla ilgili konuları, Sağlıkla ilgilenenlere. Tarihi konuları da gerçek Tarihçilere bırakın.
Şahsıma, kendi ismiyle, yada farklı isimle, yorum yapma nezaketinde bulunan okurlarıma, şahsımı ağır eleştirseler de, eleştiriyle hakareti birbirinden ayırmalarını tavsiye ediyor, yazımı okudukları içinde çok mutlu olduğumu bilmelerini istiyorum.
Bu okurlarıma; eleştirilerinde eğer art niyetli değillerse bu konuda biraz daha derin düşünmelerini tavsiye ediyorum.
Kendisini Tarihçi zanneden Herbokolak’lar, yazdım zannettiği köşe yazılarında “Kardeş katli Fatih zamanında başlamış” der ve boyundan büyük laflar ederse, benim bu yazdıklarım çok az bile kalır.
Tabiki en büyük teşekkürü yazdıklarıma destek vererek beni daha fazla araştırmaya yönlendiren okurlarım hak ediyor.
Fatih sultan Mehmet kardeş katlini kanunlaştırırken önceki Türk devletlerinden ve Osmanlıda kendinden önceki olaylardan, özellikle de Fetret Devri’nden etkilenerek bu maddeyi kanunlaştırmıştır.
Ulema da bu durumu desteklemiştir.
İdam edilen şehzadelerin büyük bir kısmı isyan ettiği için bütün ulemanın ittifakıyla verilen kararla öldürülmüştür.
Nitekim II. Bayezid Han kardeşi Cem’in oğullarını, Yavuz Sultan Selim şehzade Ahmed, Korkud ve evlatlarını, Kanuni Sultan Süleyman kendi oğullarını, III. Mehmed, III. Murad, IV. Mehmed, IV. Murad ve diğerleri kardeşlerini hep bu kanuna istinaden ortadan kaldırmışlardır.
Nizam-ı Âlem denilirken umumun menfaati kastedilmiştir. Toplumun faydası için şehzadenin ölmesi makbuldür. Yani bir şehzade hayatta kaldığında çok kan dökülecekse, “ikinci Beyazıt Şehzade Cem’i öldürmediği için, yapılan savaşta her iki taraftan tam kırk bin kişi ölmüşse. Ayrıca, Şehzade Cem için sağlığında giderlerinin karşılamak adına ve öldükten sonrada cenazesini papanın elinden almak ve Bursa’ya getirebilmek için ödenen parayı burada yazarsam birçok okurumun dudaklarının uçuklayacağını da biliyorum”. Şehzadenin ölmesi daha uygun görülmüştür.
Osmanlı İslam anlayışında her şey insan içindir. Devlet insanlar için vardır. İslam hukukunda da bazı durumlarda umumun menfaati için hususi menfaat haleldar edilir.
Peki küçük yaştaki şehzadelere neden kıyılıyordu?
Örneğin II. Murad İstanbul’u kuşattığında, Isparta’daki 6 yaşındaki erkek kardeşi Mustafa isyanı çıkmıştır. 6 yaşındaki bir çocuk isyan etmez. Çevresindeki kişiler tarafından bu isyanlar çıkarılmıştır.
Bir şehzade tahta geçtikten sonra diğer şehzadeler potansiyel tehlike haline geliyordu. Kendilerinin bir suçu olmasa da varlıkları devletin birliği aleyhinedir.
Şehzade idamı üç çeşittir:
1) İsyan eden şehzadeler: Devlete isyan edenlerin cezası idamdır. Bu bütün dünyada böyledir. Tartışılacak bir yönü yoktur.
2) Henüz isyan etmemişler: İsyan etme hazırlığında olanlardır. Eğer isyan etmesi beklenirse iç savaş çıkar.
3) Hiç isyan etmediği halde öldürülenler: İslam hukukunda ve bütün monarşilerde küçük çocuk hükümdar olabilir. Bir vekil tayin eder ve devleti o idare eder. Devletin birliği için bu kabul edilebilir bir durumdur. Durum böyle olduğundan isyancılar veya düşman devletler küçük şehzadeler üzerinden politika yürütebilirler.
Saygı ve Muhabbetlerimle,
Haftaya devam edecek
