Kiracılarını tahliye etmekte veya kira ücretini piyasa koşullarına çıkarmakta zorlanan ev sahipleri için günlük ya da kısa süreli kiralama başladı.
Bu tarz kiralamalar tatil siteleri, İstanbul, Ankara, Antalya, gibi büyük kentlerde yaygınlaştı
Peki bu tür uygulamalar Kat Mülkiyeti Kanunu’na (KMK) uygun mu?
Ev sahipleri dairelerini site yönetimi ve apartman yönetiminden izin almadan günlük ya da kısa süreli kiraya verebilir diyenleri duyar gibiyim.
O zaman bende sormak istiyorum,
Günlük ve kısa süreli kiralama nedeniyle kiracıların sık sık değişmesinin güvenlik sorunu yaratmıyormu?
O siteye giren çıkanın belli olmaması o site insanlarını olumsuz etkilemiyormu?
O halde aklımıza gelen soru Evlerin günlük/kısa süreli kiraya verilmesine karşı olan apartman-site yönetimleri ve site sakinleri neler yapabilirler?
Yapılacak, apartman-site genel kurullarında (GK) bu konuyu gündeme alarak GK’de ayrıntılı olarak görüşmeleri ve karar almaları gerekir. Çünkü alınan bu kararlar bağlayıcıdır.
Bir daireyi, konut olarak kısa süreli kiraya vermek doğrudan yasaklanamaz belki, ancak, kısa süreli kiracıların yaratacağı sorunları en aza indirecek bazı koşullar getirlebilir.
Her ne kadar ortak gider avansından/aidattan her koşulda malikler (evsahipleri) sorumlu iseler de “Kiracımdan niye aidat almadınız” demesinler diye, her türlü ödemeden ev sahipleri sorumlu olacağı, site yönetimlerinin hiçbir şekilde kiracılarla muhatap olmayacağı Yönetim Planı’na (YP) ayrıca ve açıkça yazılabilir.
Bu konuda GK’de karar alınması ve tebliğ edilerek duyurulması etkili olur.
Kiracının vereceği maddi ve manevi her türlü zararlardan doğrudan ev sahipleri sorumlu olacağı belirtilebilir.
Bu tür kiraya verilen yerlerde yaşayan kişilerin belli bir sayının üstünde olması halinde ek aidat alınacağı belirtilebilir.
Sosyal tesisten yararlanma kuralları daha kesin çizgilerle belirlenebilir.
Örneğin, spor alanları havuz ve sosyal tesislerden her evden en fazla x kadar ve isimleri belirli kişi yararlanabilir.
Buralar tapuda mesken olarak kayıtlıdır buraların ticari-işyeri olarak kullanılması yasaklanabilir.
Birde kiracılar kendi kiraladıkları dairenin bir odasını günlük kiraya verebilirler mi?
Çok ilginçtir Türk toplumunun örf ve adetlerinde olmayan bu durum, bizim kanunlarımıza göre kiracılar, kendi kira sözleşmelerinde özel olarak yetki varsa kiracı oldukları yeri bir başkasına erkekse kadına kadınsa bir erkeğe beraber yaşamak için kiralaya verebiliyorlar.
Alt kiraya verme yetkisi yoksa başkasına Kesinlikle kiraya veremezler.
Maliye, kısa süreli kiralamalarda uzun süreli kiralara göre daha fazla gelir elde edildiği yaklaşımı ile bu kira gelirlerini diğer kira gelirinden ayırıp “gayrimenkul sermaye iradı/kira geliri” olarak vergilendirilmeme, bu geliri “ticari kazanç” olarak görme eğilimindedir.
Ancak buralardan alması gereken gelirin yarısını bile alamamaktadır.
Maliye ye teklifim; daha sıkı takipte almasıdır. Maliye nin bu konuda hiçbir takibi yoktur.
Çünkü, MALİYE o bağımsız bölümü kullananları kiracı gibi değil müşteri gibi görüyor- görebilir. Günlük kiralamalar, işyeri açma ve çalışma ruhsatına tabi midir?
Bu konudaki yönetmelik uyarınca günlük-kısa süreli kiralanan yerlerin aslında pansiyon hizmeti verdiği, dolayısıyla işyeri statüsüne girdiği kesindir.
Bu tür yerler keşke pansiyon olarak çalışsa vergisini verse.
O zamanda İşyeri Açma Ve Çalıştırma Ruhsatlarına İlişkin
Yönetmeliğin 5/1-b maddesi tapuda mesken olarak kayıtlı bağımsız bölümlerde işyerlerinin açılabilmesi için tüm kat maliklerinin oybirliğiyle karar almasını öngörmektedir.
Kısa süreli kiralanan yerler de işyeri kapsamında değerlendirilerek, işyeri açma ruhsatına tabi tutulabilir.
Zabıta müdürlükleri tarafından kaymakamlıklarca oluşturulan otel, pansiyon ve günübirlik kullanılan evlerin denetlenmesi ile ilgili oluşturulan komisyonlar tarafından denetlemeler mutlaka yapılmalıdır.
Kimlik Bildirme Kanunu’nun 11. maddesi, Kimlik Bildirme Kanunu’nun Uygulanması ile İlgili Yönetmeliğin 6., 14., 15. ve ek maddeleri ile diğer ilgili maddeleri bir arada değerlendirildiğinde:
Konutlarda oturanların kimlik bildirme belgelerinin yönetime verilmesi gerekir.
Yöneticinin de kimlerin oturduğunu bilmesi ve bildirim dışı kimselerin oturup oturmadığını kontrol etmesi, bu kanuna aykırı davrananları ve şüpheli gördükleri hususları, kolluk örgütüne bildirmeleri gerekir.
Site yöneticileri bu yasal düzenlemelerin öngördüğü yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadırlar.
Yönetmeliğin 6. maddesi günübirlik kiralanan evleri işyeri olarak tanımlamakta ve sorumlu işletici bulundurma zorunluluğu getirmektedir.
Sorumlu işleticinin en yakın yetkili kolluk örgütüne bildirilmesi de öngörülmektedir.
Yönetmeliğin bu maddesindeki tanım, maliyenin kısa süreli kira gelirini “ticari kazanç” olarak vergilendirmeye çalışması bir arada değerlendirdiğinde, muhtemelen günlük-kısa süreli kiraya verilen yerler işyeri-işletme olarak görülebilir.
O zamanda bende derim ki;
Eğer apartman-site Yönetim Planları’nda “Tapuda mesken olarak kayıtlı yerler, hiçbir şekilde işyeri olarak kullanılamaz, işyeri olarak kiralanamaz, günlük kiraya verilemez” diye hüküm konulursa günlük kiraya verme kesin olarak engellenebilir.
Site yöneticileri bu konudaki görevlerini yapıyorlarmı?
Evini günübirlik kiraya verenler evlerinde o süre içinde nelerin yapıldığını biliyorlardı?
Ev sahipleri elde ettikleri geliri eksiksiz bildiriyorlarmı?
Bu tür yerlerde denetleme yapılıyormu?
Bu tür sitelerde oturanların ne tür sıkıntı çekimlerinden yöneticilerimizin haberi varmı?
Para uğruna yapılan bu tür uygulamalar toplumu toplum yapan değerleri bir bir yok ettiğinden muhafazakarım diye övünen siyasi iktidarın haberi varmı?
